دیدبان پرس : دستگاه تنظیم هورمون : هورمونها از طریق مایع خارجی در تمام قسمت های بدن پخش می کندو به تنظیم اعمال سلولی کمک می کنند مثلآ هورمون تیروئید سرعت بسیاری از واکنشهای شیمیایی تمام سلولها را زیاد می کند . بدین ترتیب هورمون تیروئید سرعت فعالیتهای بدن را تنظیم می کند انسولین متابولیسم بدن راکنترل می کند .
هورمون های قشر فوق کلیه متابولیسم یونهای سدیم و پتاسیم و نیز پروتئین را تنظیم می کنند. هورمون پاراتیروئید کلسیم وفسفات استخوانها را کنترل می کند . بنابراین هورمونهای مکمل عمل تنظمیی دستگاه عصبی هستند که عمدتآ فعالیتهای عضلانی و ترشح بدن راتنظیم می کند در حالی که دستگاه هورمونی عمدتآ اعمال متابولیک راتنظیم می نماید . دستگاه تنفس ، غلظت دی اکسید کربن در مایع خارج سلولی رابا همکاری دستگاه عصبی کنترل می کند ، همچنین کبد و لوزالمعده غلظت گلوکز را در مایع خارج سلولی تنظیم می کند . کلیه یونها هیدروژن_ سدیم_ پتاسیم _فسفات و غیره را در مایع خارج سلولی تنظیم می کند .
هموگلبین بدن یک متابولیسم ویژه کنترل دارد که غلظت آن در مایع خارج سلولی دقیق و ثابت نگاه می دارد که در تمام گلبولهای قرمز خون موجود است و دی اکسید کربن اصلی ترین فرآورده دفعی واکنشهای اکسید اتیو سلول است بدن در واقع اجتماعی از حدود ۱۰۰ تریلیون سلول است که سامان یافته اند مواد مختلف تشکیل دهنده سلول را کلآ پروتوپلاسم گفته و عمدتآ از ۵ ماده تشکیل شده ۱-آب۲- الکترولیتها ۳- پروتئینها ۴ -چربیها ۵ -کربوهیدراتها تشکیل شده است
– آب مایع اصلی محیط سلول بوده و در بیشتر سلولها به جز سلولهای چربی حدود ۷۰ تا ۸۵ درصد وزن سلول است
– پروتئینها : ماده ای که پس از آب بیشترین وزن را در اکثر سلولها دارد پروتئینها در حالت طبیعی بین ۱۰ تا ۲۰ درصد از وزن سلول را تشکیل می دهند که دو نوع هستند که به شکل فیلاما نهای نازک و دراز هستند که به عضلات قدرت انقباض می بخشد .
_ چربی ها : (لیپیدها) مواد گوناگون هستند که به علت یک خصوصیت مشترک حل در حلالهای چرب در یک گروه جای گرفته اند . مهم ترین چربیها -فسفو لیپیدها _-کلسترول که حدود ۲% از وزن سلول است و مقادیر زیاد تری گلیسیرین (یا چربی خنثی) که قریب ۹۵% وزن سلول است .
کربوهیدراتها : نقش آنها در اعمال ساختمانی سلول ناچیز است مگر به عنوان بخشی از مولکولهای گلیکوپروتئین و بیشتر نقش آن در تغذیه سلول دارند . معمولآ میانگین حدود ۱% وزن کل کربوهیدراتها تشکیل می دهند ف در حالی که این مقدار در سلولهای عضلانی تا ۳% و در سلولهای کبدی گاه تا ۶% میرسد .
در فقدان یکی از آنها مانند میتو کندری سلول بیش از ۹۵% منبع انرژی خود محروم می شود کربوهیدراتها تقریبآ همیشه به همراه پروتئینها و چربیها و بشکل گلیکوپروتئین و گلیکو لیپیدها در غشاء دیده می شوند تمام سطح بیرونی سلول دارای یک پوشش است بنام گلیکوکالین است .
همانطورکه ورزشکاران عزیز می دانند مواردی چون آب -پروتئین ها -کربوهیدرات ها -منوهیدراتها -کراتین ها ویتامین ها – وآنابولیک ها در تولید و رشد عضلات و قدرت بدنی حجم توده عضلانی نقش بسیار زیادی ایفا می کنند که این عزیزان باید به رژیم غذایی و استراحت خود و برنامه تمرینی دقت خاص و قابل توجهی داشت باشند تا بتوانند بدنی سالم و زیبا داشته باشند .بیاد داشته باشید که عضلت هیچگاه در حالت استراحت کامل نیستند . ظاهرآ در حال انقباض نباشد ولی همیشه یک قدام و حالت خاصی دارد که بصورت یک آمادگی دائمی برای تحریک پذیری و انقباض است که به قدرت عضلانی تونیسیته عضلانی معروف است .
آن دسته از عزیزانی که قصد دارند افزایش وزن عضلانی داشته باشند باید از پروتئینهای خشک مانند سویا – سینه موغ- و نیتروژن مانند حبوبات استفاده کنند و چنانچه بدنی لاغر دارند می بایستی از پروتئینهایی مانند گوشت گوسفند و غیره استفاده کنند یعنی برای افزایش وزن و حجم بدن ۲۰ تا ۴۰ درصد تمرین ورزش ۷۰ تا ۸۰ درصد تغذیه و استراحت زیرا بدن در زمان استراحت و تغذیه است که رشد می کتد و تمرین و ورزش عاملی برای رشد و تونیسیته محسوب می شود .جا دارد که بگویم در اصل افرادی که از ۴۰ تا ۴۵ سال به بالا هستند باید ورزش را شروع کنند زیرا در این سن بدن استقامت و قدرت اولیه خود را از دست داده و رو به پیری است و می بایستی با ورزش و رژیم غذایی سالم بدن را سالم – زیبا و پر از انرژی مثبت نگاه داریم این راز سلامتی و جوانی است زیرا ورزش باعث تقویت عضلات و بافت های هم بند شده و تمام مواد درونی و غدد داخلی را کنترل و به حرکت وادار می سازد.
افشین حیدری
دکترای مدیریت پژوهشی
کارمند امور ورزش شرکت نفت و گاز مسجدسلیمان
