دیدبان پرس //سی و یکم شهریورماه۱۴۰۲ تالاب بین المللی چغاخور شاهد یک نشست فرهنگی برای تدوین عهدنامه ای مهم بود که بدون شک در تاریخ این سرزمین کهن اتقاثی بزرگ در اصلاح فرهنگ فولکلور اقوام ایرانی خواهد بود.
در این روز، گروهی از زنان و مردان اساتید دانشگاهی، فعالان فرهنگی و هنری، موسیقی دانان و خوانندگان و ورزشکاران و ترکه بازان اقوام مختلف به میزبانی لرتباران در مجتمع بوم گردی شهریار گردهم جمع شده و ضمن آسیب شناسی موارد جعلی وارد شده به فرهنگ و فولکلور اقوام ایرانی همچون؛ رسم غلط و خطرناک تیراندازی در مراسم شادی و عزا، خارج شدن سوگ سروده خوانی، شِروه خوانی و گاگریو خوانی از حلقه بانوان و زنان در مراسم عزا و آسیب دیدن این رسم فولکلوریک زیبا در اثر تبدیل شدن آن به شغلی برای مردان و همچنین جایگزینی غلط رفتار خشن و نادرست چوب بازی به جای ترکه بازی زیبا و سنتی اقوام ایرانی، هم پیمان شدند که در اصلاح کنش های فرهنگی اصیل و باستانی خود بکوشند.
مهندس یعقوب قیصریان، عضو شورای سیاستگذاری عهدنامه چغاخور و مدیر مجتمع بومگردی شهریار چغاخور که میزبانی این نشست را برعهده داشت، در این زمینه به آروان خبر گفت؛ در متن عهدنامه نگارش شده توسط آقای فرشید خدادادیان، از اعضای شورای سیاستگذاری و تایید نهایی شده در شورا که به امضای حاضران رسید چنین آمده است؛
؛؛بنام خداوند جان و خِرَد/کزین برتر اندیشه بر نگذرد؛”عهدنامه”..ما؛ ایرانیان حاضر در این نشست، از اقوام و طوایف مختلف، به رسمِ پسندیده یِ «نیک پنداری» نیاکان و در تختگاه تاریخی پُر ارج و افتخار«چغاخور» بر بامِ کشورِ عزیزمان ایران و به میزبانی لُر تباران، در این روز تاریخی و در سرزمین خِرَدمندان و راست کرداران، گِردِ هم جمع شده ایم تا در پاسداشت و نکوداشتِ فرهنگ خود کوشا بوده و در پالایش آداب و رسوم دیرپای فرهنگی خود، با نیک گفتاری و نیک کرداری، پَلَشتی ها و بَد رسمی ها را از دامان پاک تاریخ و فرهنگ خود بزداییم.
تاریخ، گُواه خِردمندی و همدلی و همراهی نیاکان ما در جلوه های مختلف زندگی است که در «سوگ» و «سُرور» دوشادوش یکدیگر بوده اند.به گاهِ ناگُزیر و ناگُریز سوگ، «گاگریو»خوانیِ حلقه یِ بانوان و مادرانمان، تَسَلی و آرام بخشِ سوگ نشستگان در گاهِ گریه و غم بوده است.رسمی نیکو و پسندیده که ریشه های قابل انطباقش با سوگ سروده ها و «شِروِه خوانی»ها و «سیاوش خوانی»های باستانی، تایید کننده ی ریشه های کُهن فرهنگ ماست.از سوی مقابل و در شادی و سرور نیز، رقص ها و بازی های آیینی و فرهنگی ما، شاد خوانی و شاد زیستی تمدنی بوده که جشن را فرصتی برای «یَسن» و نیایش پروردگار دانسته و می داند و چرخش دَوار دست ها و دستارها در حلقه یِ افلاکیِ زنان و مردان مان، تداعی چرخش دورگردون و کیهانِ سپهر است و «ترکه بازی» شیر زنان و غیور مردان و یلّان و پهلوانان مان، مشق مهربانی و دوستی، با ریشه هایی در آیین مهر بوده و هست.
در شرایطی که بِدعَت گذاری هایِ غلط، پَلَشتی ها و زشتی ها و نا راستی هایی بر رسم و آیین راستین ما وارد نموده است، ما؛ زنان و مردان حاضر در این نشست، متشکل از بزرگان اقوام و طوایف، فعالان علمی و فرهنگی، کُنشگران اجتماعی و مسئولین یا نمایندگان تشکل ها و انجمن های مردم نهاد، شاعران و نویسندگان، فعالان رسانه ای، هنرمندان عرصه ی شعر و ترانه و موسیقی، سخنوران و شاهنامه خوانان و ترکه بازان و پهلوانان اقوام و طوایف مختلف، در پیشگاه پروردگار جان و خِرَد، در محضرِ بزرگان و بر مبنای خِرَدِ جمعی؛ با قلب و قلم خود پیمان می بندیم که در پالایش فرهنگ و بازگشت این رسوم زیبا و پُربار به مقام و جایگاه اصلی خود، کوشا باشیم.
ما امضاء کنندگان ذیل، پیمان می بندیم که با توان و زبان خود نپذیریم و نگذاریم که«گاگِریو خوانی» به فرصتی برای وارد کردن فشار مُضاعف مادی و روانی بر سوگواران تبدیل شود! ما باور داریم از «مِحنَت» و رنج هم نوعان به «مِکنَت» و مال رسیدن، بِدعتِ نکبتی است که با بازگرداندن گاگریو خوانی به حلقه یِ بانوان و مادران مان باید از دامان آداب و رسوم ما پاک گردد و مردان سُخنوَر و هنرمندِ مجلس گردانِ مان باید چنانچه تعهد بیشتر آنان است، در چارچوبی اخلاقی و انسانی، مجلس گردانان و سخنوران و شاهنامه خوانان و مدیران مُدَبر و راهنمای کُتل گردانان سوگواری های مان باشند.
همچنین ما امضاء کنندگان ذیل، دوشادوش جوانان غیور و پهلوان و شیر زن و جوانمردِ ترکه باز و ورزشکارمان و به اتفاق عهد می بندیم؛ از تکرار رسم غلط و خطرناک تیراندازی در مراسم شادی و عزا جلوگیری نموده و با قلب و قلم بزرگان و دست و بازوی پهلوانان مان اجازه ندهیم؛ بدعت و جایگزینی رسمِ ناپسند، خشن و آسیب آفرین«چوب بازی» بجای «ترکه بازیِ»زیبا و اصیل و باستانی مان، بیش از این به مجالی برای رنجش و کُدورت و آسیب و آزار پهلوانان و جوانان و عزیزان مان تبدیل شود.ما، فعالانه و مسئولانه امیدواریم با این اقدام سنگ بنای کاخِ بلندِ بازگشت به اصالتِ فرهنگِ کُهن خود را پی افکنده و آغازی باشیم برای ترویج اندیشه ی ژرف و گفتارِ سنجیده و فاش و کردارِ شرافتمندانه در دیگر عرصه های محیط زیستی و فرهنگی و اجتماعی و فولکلوریک سرزمینِ عزیزمان ایران که در طول تاریخ و در سوگ و سرور و در مِحنت و نعمت، پناه و خانه مان بوده است.باشد که فرزندان و آیندگان ما، اصالت فرهنگی خویش را بیش از پیش بشناسند و نگاه دارند.ایران سربلند و ایرانی سرفراز باد.ما با هم معنا می دهیم؛؛
نخستین نشست خردمندان و زنان و مردان دارای دغدغه های فرهنگی نسبت به کنش های اصیل فولکلوریک به همت شورای سیاستگذاری “عهدنامه چغاخور” متشکل از افراد داخل و خارج از کشور انجام گردید و برگزارکنندگان فعالانه امید دارند عهدنامه چغاخور آغازی بر اصلاح و زدودن پلشتی های وارده بر فرهنگ و هنر اصیل اقوام ایرانی باشد.این همایش در مجتمع بومگردی شهریار و با پذیرایی و به صرف شام به رسم زیبای بختیاری ها انجام گردید.تالاب بین المللی چغاخور، یکی از تالاب های ثبت شده در میراث جهانی یونسکو بوده و از زیست بوم های مهم تنوع زیستی خاورمیانه محسوب می گردد.
شورای سیاستگذاری”عهدنامه چغاخور” در تقویم کاری خود برنامه هایی برای اصلاح رفتارهای اقوام ایرانی در موضوعاتی همچون؛ محیط زیست، شکار و پاسداشت و احیای ارزش های افتخار آمیز و وحدت آفرین اقوام ایرانی را در دستور کار دارد.
