به گزارش خبر فوری، دولت بنیامین نتانیاهو رسما به دست تندروهای مذهبی صهیونیست افتاده است. بسیاری نگران جنگ در منطقه هستند و گمان دارند که قدرت گیری بیشتر این تندروها باعث وخیم تر شدن اوضاع می شود.
اما گروه های تندرو مذهبی اسرائیل چه عقایدی دارند و ریشه عقایدشان به چه باز می گردد؟
مروری بر تاریخ اندیشه جزم گرایانه یهودی
می توان ریشه تندروی یهودی را به حوادث مربوط به تبعید اول در زمان بخت النصر و فتح یهودیه و اسرائیل به دست بابلی ها باز گرداند. پس از اشغال اسرائیل و تبعید، گروهی از یهودیان به این عقیده گرویدند که علت نابودی اسرائیل عدم رعایت دقیق شریعت، ارتباط با بیگانگان، کنار گذاشتن برخی احکام شفاهی و سبک کردن باورهای یهودی بوده است. از این رو، چند گروه شریعت گرای تندرو به وجود آمدند که یهودیان به اصطلاح خودشان ضد دین را ترور می کردند. در زمان امپراتوری روم و زعامت هرود کبیر، دو گروه از تندروهای یهودی یعنی فریسیان و صدوقیان شروع به افزایش فعالیت خود و شورش کردند اما قیامشان به شدت شکست خورد و یهودیان را وارد عصر تبعید دوم کرد.
زندگی پرفراز و نشیب یهودیان باعث شد عقیده تندروانه آنان تداوم داشته باشد. پس از اخراج یهودیان از اندلس در قرون وسطی گروهی از این تندروها مانند شم طوو، یوسف لورکی و حسدای کرسکاس شروع با مخالفت با نواندیشان دینی یهودی کردند و گفتند علت سیاه روزی یهودیان دوری آنان از اجرای سفت و سخت احکام و شرایع (هلاخا) است. این باور به اشکال مختلف در قرون بعدی و به خصوص پس از جنگ جهانی دوم تداوم یافت و به صورت های مختلف در اندیشه صهیونیسم راه پیدا کرد.
تندروهای جدید: اعراب را نابود کنید!
به نظر می رسد این نگاه جزم همچنان در بین گروهی از یهودیان وجود دارد. البته نباید فراموش کرد که این نگاه بیشتر در بین صهیونیست های ساکن اسرائیل رایج است. اگرچه تعداد این گروه های تندرو و جزم زیاد است اما حرف اصلی بیشتر آنان یکی است. بر اساس گزارشی که چندی پیش مروان بشاره در الجزیره قطر نوشت، همه جزمگرایان و تندروهای مذهبی اسرائیلی معتقدند اولا، اسرائیل نباید بر مبنای قوانین دموکراتیک اداره شود و هسته مرکزی قوانین آن باید اجرای شریعت باشد. ثانیا، اسرائیل نباید با اعراب و فلسطینی ها مسامحه کرده و دولت رسمی آنها را بپذیرد یا در قدرت شریکشان کند و ثالثا، اسرائیل باید حدود اراضی خود را وسعت بخشیده و به حدود سرزمین تاریخی یهودیان یعنی سراسر اورشلیم و یهودیه برساند که طبعا شامل تمام اراضی فلسطین و حتی بخش هایی از سوریه و اردن و مصر هم می شود.
تندروهای اسرائیلی به هیچ وجه ابایی از اعلام عمومی عقاید خود ندارند. به طور مثال، بزالل اسموتریچ، یکی از تندروترین وزرای کابینه جدید نتانیاهو بعد از اینکه توسط یک خبرنگار، “فاشیست” خطاب شد، گفت: ممکن است من یک راست افراطی، فاشیست و نژادپرست باشم اما حرف من پیمان من است (و از آن روی بر نمی گردانم).
بسیاری از تندروهای مذهبی رژیم صهیونیستی تحت تاثیر مئیر کاهان، خاخام تندرو اسرائیلی – آمریکایی و آثارش هستند که در دهه ۸۰ میلادی منتشرشان کرد. کاهان یک گروه تروریستی به نام لیگ دفاع یهودی به وجود آورد و گروه های تندرو زیادی را سازمان دهی کرد. او فرمی از ملیگرایی یهودی افراطی را به همراه خشونت، نژادپرستی و فعالیت سیاسی افراطی تشویق می کرد. کاهان در کتابی با عنوان “آنها باید بروند” نوشت که فلسطینی ها یک “سرطان” در بدن “دولت یهود” هستند که باید با هر اقدام ممکنی از بین برود.
شاگردان کنونی او، مانند ایتامار بن گویر، وزیر امنیت ملی رژیم صهیونیستی تا حدی عقاید تند کاهان را اصلاح کردند اما همچنان به اصول آن پایبندند. بن گویر معتقد است که اسرائیل بدون شهروندان فلسطینی خود بهتر اداره می شود. او اگرچه با اخراج تمام فلسطینی ها موافق نیست اما اعتقاد دارد اگر فلسطینیها اجازه ماندن در اسرائیل را داشته باشند، تنها می توانند به عنوان شهروند درجه دوم یا سوم اقامت گزینند و به هیچ وجه نباید با یک یهودی برابر بوده و از همان حقوقی بهره مند شوند که یهودیان صهیونیست برخوردار می شوند.
نتانیاهو و اتحاد شومی که به فاجعه نزدیک می شود
نتانیاهو هر روز بیشتر از دیروز به تندروهای مذهبی اسرائیلی نزدیک می شود. حزب لیکود بر سر سه مساله با نتانیاهو اختلاف نظر داشتند. اولین مساله فرم سیاسی اسرائیل و نابودی سیستم دموکراتیک و کنست و نخست وزیری و … بود، دومین مساله به نزدیکی اسرائیل به آمریکا و غرب مربوط بود. این نزدیکی و تبعیت به مزاق صهیونیست های افراطی خوش نمی آید. سومین مساله هم مربوط به تصویب قانون اسرائیل به مثابه سرزمین یهودیان بود. تندروها معتقدند اسرائیل سرزمین اجدادی و تاریخی یهودیان اشکنازی و سفارادی است و به همین دلیل نباید اعراب و غیر یهودیان را به آنجا راه داد. این در حالی است که گروهی از اصلاح گرایان صهیونیست معتقدند اسرائیل باید به تمام افرادی که بخواهند در اراضی اشغالی سکنی گزینند، تابعیت دهد.
نتانیاهو با تصویب قانون نژادپرستانه «اسرائیل به عنوان دولت-ملت قوم یهود» در سال ۲۰۱۸ به تندروهای سیاسی و مذهبی کمک کرد و به آنها نزدیک شد اما او همچنان به غرب نزدیک است و بر نظام پارلمانی اسرائیل تاکید دارد. به همین دلیل، در این زمینه ها از تندروهای مذهبی یهودی فاصله دارد.