ویلیام وکسلر مدیر ارشد مرکز رفیق حریری و برناهای خاورمیانه اندیشکده شورای آتلانتیک و معاون پیشین دستیار وزیر دفاع ایالات متحده در عملیات ویژه و مبارزه با تروریسم روز شنبه به وقت محلی درباره توافق ایران و عربستان افزود: تعجب آور نیست اگر خبر بعدی احیای گفتگوهای ایران و آمریکا در مورد برنامه جامع اقدام مشترک (برجام) باشد که بار دیگر با میانجیگری چین انجام خواهد شد.
وی با بیان اینکه در این زمینه تردید دارد، گفت: چنین خبری در واشنگتن مورد استقبال قرار خواهد گرفت اما در اورشلیم (بیت المقدس) به عنوان کاهش و تقلیل بازدارندگی آمریکا و اسرائیل علیه ایران تلقی خواهد شد.
مدیر ارشد مرکز رفیق حریری و برنامه های خاورمیانه اندیشکده شورای آتلانتیک معتقد است توافق ایران و عربستان در مقطعی زمانی حاصل شده است که حاوی دو هشدار برای آمریکا است که سوالات راهبردی مهمی را مطرح می کند.
این تحلیلگر ارشد و مقام پیشین آمریکایی تصریح کرد: اولین هشدار این است که چین دو طرف را کنار یکدیگر گرد آورده است آن هم در زمانی که شی جین پینگ رئیس‌جمهور این کشور سومین دوره ریاست‌جمهوری خود را آغاز کرده است.
وی اضافه کرد: پس از سالها اعلام موضع از سوی چین مبنی بر اینکه این کشور خواهان ایجاد روابط اقتصادی در خاور میانه است و به دنبال نفوذ سیاسی نیست، اکنون می‌توانیم بگوییم که آن مواضع غلط بودند.
وچسلر اظهار داشت: در واقع، چین به مدت دو دهه به طور پیوسته در حال افزایش نفوذ سیاسی منطقه‌ای خود بوده است که اخیراً با سفر شی جین پینگ به ریاض در ماه دسامبر و سفر ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور ایران به پکن در ماه گذشته، این نفوذ برجسته شد.
مدیر مرکز برنامه های خاورمیانه اندیشکده آتلانتیک تصریح کرد: این توافق هنگامی حاصل شده است که آمریکا و اسرائیل با رزمایش‌های نظامی مشترک در حال هماهنگی نزدیک برای پاسخ بالقوه به برنامه هسته‌ای ایران هستند و مشاور امنیت ملی اسرائیل پس از سفر نتانیاهو به اروپا این هفته از کاخ سفید بازدید می‌کند.
این سیاستمدار سابق آمریکایی در عین حال ادامه داد: در حالی که کاخ سفید ممکن است از تنش‌زدایی در خاورمیانه استقبال کند، اسرائیل از این تحولات استقبال نخواهد کرد، زیرا کاهش تنش در منطقه را به عنوان اقدامی برای کاهش تهدید اقدام نظامی علیه ایران تفسیر می‌کند.
تحلیلگر ارشد آمریکایی: توافق ایران و عربستان، تصمیم گیری عملگرایانه در سیاست خارجی خاورمیانه است
“جورجیو کافیرو” تحلیلگر ارشد آمریکایی و مدیر اجرایی موسسه تحلیل وضعیت خلیج فارس نیز گفت که توافق ایران و عربستان با میانجیگری چین باید از دریچه تحولات از سال ۲۰۲۰ در خاورمیانه به سمت “تصمیم گیری عملگرایانه سیاست خارجی و تعامل دیپلماتیک میان کشورهایی که مشکلات عمده ای در روابط خود داشته اند” درنظر گرفته شود.
این تحلیلگر آمریکایی مسایل خاورمیانه روز شنبه به وقت محلی درباره توافق ایران و عربستان افزود: که چنین مانورهای دیپلماتیک شامل بهبودی روابط ترکیه، سوریه و امارات با رقبای منطقه ای خود است.
مدیر موسسه تحلیل وضعیت خاورمیانه اضافه کرد: «کشورهای خاورمیانه به‌جای اصرار بر اهداف خاص و طرح های ایدئولوژیک، در حال تبدیل شدن به کشورهایی معامله‌گرتر و دوری از ایده‌پردازی در سیاست خارجی خود هستند.»
وی ادامه داد: من علاقه مند به پی بردن به دیدگاه بحرین در مورد توافق عربستان سعودی و ایران هستم. بحرین، بسیار بیشتر از هر کشور دیگر در شورای همکاری خلیج فارس، ایران را تهدیدی جدی برای امنیت داخلی خود می داند. نمی دانم که چگونه روابط ایران و عربستان سعودی ممکن است بر درک بحرین از تهران تأثیر بگذارد.
اعلام توافق میان جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی، در روز جمعه ۱۹ اسفند ماه ۱۴۰۱ برای از سرگیری روابط پس از هفت سال تنش، بازتاب گسترده ای در آمریکا به ویژه در میان مقامات و تحلیلگران آمریکایی داشته است.
به گزارش ایرنا ، جمهوری اسلامی ایران و عربستان سعودی برای از سرگیری روابط دو جانبه و آغاز به کار دوباره سفارتخانه‌های دو کشور توافق کردند. به‌دنبال سفر بهمن ماه آیت‌الله «سید ابراهیم رئیسی» به پکن، امیر دریابان «علی شمخانی» از روز دوشنبه ۱۵ اسفند با هدف پیگیری توافقات سفر رئیس جمهور، مذاکرات فشرده‌ای را به‌منظور حل‌وفصل نهایی موضوعات فیمابین تهران – ریاض با همتای سعودی خود در چین آغاز کرد.
در پایان این مذاکرات، بیانیه سه‌جانبه‌ای در پکن با امضای «شمخانی» نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی، «مساعد بن‌محمد العیبان» وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی عربستان سعودی و «وانگ ئی» عضو دفتر سیاسی کمیته مرکزی حزب کمونیست و رئیس دفتر کمیسیون مرکزی امور خارجی حزب و عضو شورای دولتی جمهوری خلق چین صادر شد.
در متن این بیانیه سه‌جانبه آمده است: در پاسخ به ابتکار شایسته جناب شی جین‌پینگ رئیس جمهوری خلق چین در حمایت از گسترش روابط جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی، بر اساس اصل حسن هم‌جواری و با توجه به توافق ایشان با سران دو کشور در میزبانی و حمایت از انجام گفتگو بین جمهوری اسلامی ایران و پادشاهی عربستان سعودی و همچنین تمایل دو کشور به حل و فصل اختلافات از طریق گفت‌وگو و دیپلماسی بر اساس پیوندهای برادرانه و با تأکید بر پای‌بندی دو کشور به اصول و اهداف منشور سازمان ملل متحد و منشور سازمان همکاری اسلامی و اصول و رویه‌های بین‌المللی، هیأت‌های جمهوری اسلامی ایران به ریاست امیر دریابان علی شمخانی نماینده مقام معظم رهبری و دبیر شورای عالی امنیت ملی و پادشاهی عربستان سعودی به ریاست مساعد بن محمد العیبان وزیر مشاور و عضو شورای وزیران و مشاور امنیت ملی از تاریخ ۱۵ تا ۱۹ اسفندماه ۱۴۰۱ خورشیدی برابر با ۶ تا ۱۰ مارس ۲۰۲۳ میلادی در پکن با یکدیگر دیدار و گفت‌ؤگو کردند.
خبر توافق نهایی ایران و عربستان برای احیای روابط دوجانبه پس از ۷ سال قطع رابطه، روایت پشت پرده آن نشان‌دهنده تغییراتی بزرگ در مناسبات منطقه و رویدادهای جهانی است.
