حجت‌الاسلام سید ابراهیم رئیسی، رئیس‌جمهور صبح امروز در همایش همایش گام دوم شورای عالی انقلاب فرهنگی در مسیر تحول که به مناسبت سالروز تشکیل این شورا برگزار شد، طی سخنانی ضمن عرض تسلیت به مناسبت ایام فاطمیه و ابراز امیدواری نسبت به اینکه «همه ما وظیفه خود را بشناسیم و به وظیفه خود عمل کنیم»، گفت: برای تحول که عنوان این جلسه است طبعیتا لازم است نگاه تحولی داشته باشیم، نگاه باید نگاه دقیق و کارشناسی و نقادانه باشد نسبت به آنچه از این شورا انتظار می‌رفت که انجام شود.
به گزارش ایلنا، وی ادامه داد: برای چنین بررسی‌ای باید به اسناد بالادستی نگاه کرد، باید به سخنان امام در روزهای نخست تشکیل این مجموعه که امام چه انتظاراتی از این شورا دارد و همینطور دیدارهایی که اعضای شورای عالی انقالب فرهنگی با رهبری داشتند و اینکه ایشان چه تحلیل و انتظاراتی را مطرح کردند، توجه کرد. باید به این اسناد بالادستی نگاه کنیم و بعد معلوم شود که شورا تاکنون براساس این اسناد بالادستی و رهنمودها چه عملکردی داشته و بعد سپاسگزار بود.
رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه بیان کرد: برای تحول یک الزاماتی نیاز است، از جمله اینکه در اولین گام باید نگاه و انگیزه تحولی داشت، اگر نگاه و انگیزه نباشد این اتفاق رخ نمی‌دهد. موضوع دوم داشتن یک بازنگاه در فرآیندها است که معلوم شود اقدامات و تلاش‌های گذشته متناسب و مفید بوده‌اند یا خیر. چهره‌های فرهنگی، عالمان و فرهیختگان ببینند که این با کار تحولی سازگاری دارد یا خیر؟ یکی از موارد هم در این زمینه داشتن بازنگاه به ساختار است، اگر بازنگاه به ساختار نباشد، تحول در ساختار اتفاق نمی‌افتد.
وی ادامه داد: این بحثی است که رهبری در جلسه اخیر نسبت به آن اشاره فرمودند، باید نگاه شود که موازی‌کاری‌ها در کجاست. موضوع مهم دیگر این است که ما در کنار سرمایه‌گذاری در حوزه فرهنگ و علم بسیاری ضروری می‌دانیم، افزایش بهره‌وری است. من در جلسات مختلف گفتم و اینجا هم می‌گویم که ما در کشور نیازمند افزایش بهره‌وری هستیم.
رئیس‌جمهور با اشاره به اهمیت مساله بهره‌وری در جامعه علمی و نخبگانی کشور عنوان کرد: ما در کشور به قولی ۸۰ هزار و به قول دیگر ۱۰۱ هزار نفر عضو هیات علمی داریم با این عدد باید نگاه کرد که آیا برون‌دادی متناسب با این جمعیت داشته‌ایم؟ من عمیقا معتقد به سرمایه‌گذاری در این حوزه با تمرکز بر بهره‌وری هستم.
وی در ادامه بیان کرد: البته همه مباحثی که من قصد دارم در حوزه فرهنگ و موضوع ماموریت شورای عالی انقلاب فرهنگی عرض کنم حتی ناظر بر آنچه که رهبری فرمودند، بحث عدالت است. باید دقت کنیم که عدالت را یک امر محدود نبینیم، دوستان در اینجا صرفاً در بحث عدالت آموزشی و فرهنگی بحث می‌کنند در حالیکه ما در مفاهیم اسلامی بعد از توحید هیچ مفهومی گسترده‌تر از عدالت نداریم.
رئیسی با تاکید بر اهمیت مساله «پرورش» در کنار «آموزش»، گفت: در اینجا گفته شد که چرا بخش پرورش تعطیل شده است، همان وقتی که این بخش تعطیل شد، یک زنگ خطر بود. من در روز ۱۳ آبان بعد از سخنرانی به اردوگاه شهید باهنر رفتم و در آنجا با بچه‌های سمپادی دیدار داشتم از نماز ظهر تا ساعت ۳ و ۴ عصر نشستیم و صحبت کردیم. این دانش‌آموزان در آنجا به من گفتند که در این مدارس به ما درس را خوب یاد می‌دهند اما چرا جلسه‌ای گذاشته نمی‌شود که با ما پیرامون مسائل و دغدغه‌های سیاسی و اجتماعی صحبت کنند؟ چرا به سوال‌های ما پاسخ داده نمی‌شود و چرا حرف‌های ما را نمی‌شنوید و پاسخ نمی‌دهید؟ همه دغدغه معلمان ما نمره فیزیک و درس‌های دیگر است.
وی تاکید کرد: این عزیزان حق دارند، این‌ها نخبه هستند اما بصیرت هم نیاز است که بتوانند تحلیل درستی نسبت به شرایط و تحولات داشته باشند. بصیرت که رهبری فرمودند تنها مختص به سال ۸۸ نبود در همه دوران‌ها به بصیرت نیاز است.
رئیس شورای عالی انقلاب فرهنگی در ادامه به مساله «هدایت فرهنگی» اشاره کرد و اظهار داشت: در بحث هدایت فرهنگی سازمان‌ها و نهادهای مختلفی وجود دارند و نیاز نیست که چیزی ایجاد کنیم اما باید ببینیم همین سازوکارهای موجود چه کرده‌اند. یکی از موارد مهم در این مساله جایگاه و شأن معلم است که آینده‌سازان را تربیت می‌کنند، در این دولت توجه ویژه‌ای به شأن معلم شده است.
وی ادامه داد: یکی از مواردی که اینجا اشاره شد فرهنگ «ما می‌توانیم» بود و این هم یعنی عدالت، ما می‌توانیم یعنی جامعه‌ای که هم دانایی داشته باشد و هم توانایی و این را به عرصه ظهور برساند.
رئیسی در ادامه با بیان اینکه «معنا و معادل برخی واژه‌ها باید تغییر کند» ابراز داشت: واژه بازنشستگی حتما باید عوض شود، نشستن و منتظر ماندن برای چه؟ امام بعد از ۷۰ سالگی شروع کرد به رهبری یک جامعه و یک انقلاب الان طرف ۴۵ یا ۵۰ ساله بازنشسته میشود و می‌رود در پارک می‌نشینید و می‌گوید بازنشسته هستم. یا واژه فارغ‌التحصیلی این واژه هم باید تغییر کند. ما باید با توجه به مفاهیمی که وجود دارند به جای این واژگان از کلمات دیگر استفاده کنیم.
وی ادامه داد: رهبری حکیم انقلاب ید طولایی در مفهوم سازی دارند و در این مساله منش ایشان باید الگوی ما باشد.
رئیس جمهور به فرهنگ کار و تلاش در جامعه اشاره کرد و تاکید کرد: اینکه دانشجو برود به استاد بگوید که نمره را باید به من بدهید و اگر نباشد من مشروط می‌شوم و استاد با ترحم نمره بدهد، صحیح نیست.
رئیس‌جمهور یادآور شد: پنج‌شنبه رفتم رباط کریم گفتند آنجا یک نفر بیکار نیست و زمینه داریم که مهاجرپذیر باشیم به جای مهاجرفرست. هجرت معنای خاصی در فرهنگ دینی ما دارد برخی رفتن‌ها اسمش هجرت نیست افراد خود را به هجرت کردن، قانع نکنند، معنا و مفهوم خود را در فرهنگ دینی ما دارد.
وی افزود: هفته قبل به پاکدشت رفتم، گفتند اینجا یک نفر بیکار نداریم افراد بیایند. برخی فارغ‌التحصیلان ما منتظرند و فقط کار را کارهای خاص اداری معرفی می‌کنند، یعنی گویا برخی رفتن به کارخانه و پوشیدن لباس کار و کنار کارگر کار کردن را کار نمی‌دانند این جزو چیزهایی است که باید در آن تحول ایجاد شود و نیاز به فرهنگ سازی جدی دارد.
رئیسی گفت: عدالت مفهومی بسیار گسترده است؛ عدالت و نبوت و معاد و فرج عدالت انفاسی، آفاقی، عدالت اقتصادی، اجتماعی و … در حوزه‌های مختلف ببینیم هرجا که از محوریت عدالت عقب ماندگی داریم جبران کنیم. دو سه مثال را رهبری انقلاب زدند و بسیاری مثال‌های دیگر می‌توان زد و باید بازنگاه کنیم و ببینیم آیا برخی موارد با عدالت سازگاری دارد یا خیر.
وی با بیان اینکه موضوع فرهنگ کار و تلاش، فرهنگ انضباط اجتماعی، قانون‌مداری و قانون‌گریزی به عنوان یک ضدفرهنگ باید در جامعه مطرح شود، گفت: در این موارد باید کارکرد بخش‌های فرهنگی نشان داده شود. سازمان‌های مسئول مثل دبیرخانه شورای عالی انقلاب فرهنگی و بخش‌های مختلف در این رابطه مسئول هستند واقعاً نگاه مراکز علمی و فرهنگی ما باید نگاه مردمی باشد.
رئیس‌جمهور یادآور شد: اولین بار که شهید مطهری را دیدم در سال ۵۴ در کتابفروشی آقای طباطبایی در قم بود به من گفتند ایشان گاهی به این کتابخانه می‌آید، خدمت ایشان رسیدم و بعد در خیابان آمدیم و در مسیر با ایشان حرف زدم، این یعنی با مردم بودن. آیا مجامع علمی و فرهنگی با مردم به معنای واقعی کلمه هستند؟ بسیاری از مسجد به عنوان کانون ارتباط با مردم غافل هستند. اساتید و فرهنگ‌سازان ما باید به این مساله توجه کنند این ارتباط با بدنه جامعه بسیار اهمیت دارد. شخصیت‌های تاثیرگذار ما همواره میان مردم بودند و نیاز جامعه را خوب می‌فهمیدند، خود رهبری جز در موارد تبعید و زندان در مسجد کرامت سه وعده نماز می‌خواندند.
وی با تاکید بر اینکه ارتباط با بدنه اجتماعی بسیار مهم است، عنوان کرد: کسانی که می‌خواهند در جامعه تاثیرگذار باشند از جمله فرهنگ سازان توجه کنند که با مردم و مردمی بودن از مسائل بسیار مهم است. قبل از ریاست قوه قضاییه در تهران جایی را به عنوان مسجد انتخاب کرده بودم و گاهی همراهان من خسته می‌شدند از بس من ارباب رجوع داشتم. ۱۲ سال من این وضعیت را داشتم اما فقط این برایم مفید بود که این فهم را به عنوان مسئول داشته باشم که بدانم بدنه اجتماعی چه می‌خواهد ارتباط مردمی که رهبری به همه ما تاکید می‌کنند بسیار مهم است.
رئیس‌جمهور گفت: امروز دشمنان ما که دچار اشتباهات محاسباتی می‌شوند به این دلیل است که این فهم را ندارد می‌آیند آنها که مدعی ارتباطات و اطلاعات هستند نشان دادند که خیال می‌کنند چنین توانایی دارند اما اگر می دانستند بیست سال حضورشات در جز جنگ و خونریزی و شکست چیزی برای خودشان و مردم افغان ندارد چنین کاری نمی‌کردند این‌ها به دلیل عدم فهم درست مسائل سیاسی، اجتماعی و اقتضاعات است. آنها هم چنین فهمی ندارند اگر داشتند دچار چنین اشتباه محاسباتی بزرگی نمی‌شدند. اغتشاشاتی که دشمنان در کشور ایجاد کردند چندساحتی است.
وی با بیان اینکه وقایع اخیر یک ساحت امنیتی دارد که مسئولان امنیتی متکفل آن هستند و دنبال می‌کنند که الحمدالله امنیت برقرار شده است و بیشتر هم برقرار خواهد شد. بخش دوم حوزه و ساحت فرهنگی و اقتصادی قضیه است موضوع یک ساحتی نیست کسانی که قضیه را درست تحلیل کنند می‌گویند که بخشی از متکفلان این مساله مسئولین فرهنگی جامعه هستند که باید بازنگری کنند آنچه باید انجام می‌شد و آنچه انجام شد مناسب است یا خیر اگر نه چه کاری باید انجام شود.
رئیسی گفت: باید کار جهادی شود دانشجویان، دانش‌آموزان، اساتید مردم کوچه و بازار باید به میدان بیایند. یک بار به حاج قاسم گفتم در حوزه نظامی پیروز شدیم اما گفتم کسانی که در مقابل ما هستند در همین کشورها داعش ذهنشان را آلوده کرده است برای مقابله با این فکرها لشکرهای فرهنگی می‌خواهیم که روی باورهای این‌ها کار کند گفت بله دنبال چنین لشکری هستیم.
رئیس شورای عال انقلاب فرهنگی در بخش دیگری از سخنان خود به اهمیت مبحث گفت‌وگو در جامعه اشاره کرد و گفت: گفت‌وگو نیاز جامعه و بسیار مهم است، اتفاق خوبی است که برخی در این عرصه فعال شدند. گشایش گفت‌وگو در شورا باید بتواند عرصه را برای عزیزانی که صاحب اندیشه هستند و آن‌هایی که حرف و سخن دارند فراهم کند و باید دغدغه و مطالب‌شان شنیده شود.
وی ادامه داد: از نکات بسیار محوری این است که مصوبات ما در شورای انقلاب فرهنگی اقتضایی نباشد، البته من این را نفی نمی‌کنم و یک جایی این نیاز است اما حتما اکثریت مصوبات باید محتوایی و هدفمند باشد، اگر فقط اقتضایی باشد و هدفمند نباشد، به کارکرد مناسب نخواهد رسید.
رئیسی افزود: امروز ما با جمعی صاحب اندیشه مواجه هستیم که نسبت به مصوبات و ابلاغ‌ها نظر دارند، باید آنها را در این عرضه شریک کرد که می‌گویند ما در این موارد حرف داریم، نظر داریم و یا می‌گویند حرف ما شنیده نشده یا اگر شنیده شده مورد توجه قرار نگرفته است. این موارد برای جامعه فرهیخته کشور مهم است و ما باید دقت نظر و بحث آنها را نسبت به موضوعات دریافت کنیم.
وی عنوان کرد: یکی از موارد بسیار مهم «ادراک مخاطب» از مباحث و موضوعات است، گاهی برخی یک مطلبی یا موضوعی را مطرح می‌کنند بعد می‌گویند که منظور من فلان مساله نبود، بله آقا منظور شما این نبود اما اینطور در جامعه برداشت می‌شد، برداشت جامعه مهم است.
رئیس دولت سیزدهم در پایان سخنان خود با اشاره به سند تحول دولت گفت: یکی از کارهای کم‌سابقه این دولت ارائه سند جامعه تحول بود که هفت فصل از فصول ۳۷ گانه سند تحول دولت به مسائل فرهنگی اختصاص دارد، از همه نخبگان و فرهیختگان و اندیشمندان می‌خواهیم که این سند را مطالعه کرده و نظرات و مباحث خود را نسبت به آن مطرح کرده و ارائه دهند. نظر و بحث شما حتما برای دولت ارزشمند است.
