یک پهپاد MQ-۹ Reaper در اعماق دریای سیاه غرق شده است. آیا آمریکا یا روسیه قادر به بازیابی آن هستند؟
روز سه شنبه، دو جت جنگنده روسی یک پهپاد MQ-۹ Reaper متعلق به نیروی هوایی آمریکا را که در حال پرواز بر فراز دریای سیاه بود، رهگیری کردند. جت‌های روسی این پهپاد را در آب‌های بین‌المللی سرنگون کردند، و این سرآغاز نبردی بین واشنگتن دی سی و مسکو برای بازیابی پهپاد شده است. نبردی که می‌تواند به طور بالقوه تا اعماق دریای سیاه ادامه یابد.
MQ-۹ که یک پهپاد چند منظوره متعلق به ارتش ایالات متحده است، احتمالاً در حال گزارش فعالیت‌های دریایی روسیه، در رابطه با جنگ اوکراین بوده که با جت‌های دو موتوره سوخو روسی مواجه می‌شود. جیمزبی. هکر، ژنرال نیروی هوایی در بیانیه‌ای گفت که هواپیما‌های روسی مانور‌های “ناامن و غیرحرفه‌ای”، از جمله ریختن سوخت روی هواپیمای ۱۲ میلیون دلاری بدون خدمه و پرواز در مقابل آن با فاصله بسیار کم، انجام داده‌اند.
زمانی که روسیه روایت ایالات متحده از وقایع اتفاق افتاده برای این پهپاد را مورد مناقشه قرار داد، دولت ایالات متحده، بلافاصله ویدئویی ضبط شده توسط ریپر را از حالت طبقه‌بندی خارج کرد. در این ویدیو نشان داده شده که یکی از جت‌ها در حال پاشیدن سوخت به سمت این هواپیمای بدون سرنشین است. به گفته پنتاگون، نهایتا یکی از هواپیما‌های روسی با ملخ چهار پره‌ای که در پشت پهپاد قرار داشت و آن را به حرکت در می‌آورد، برخورد کرد و این کار باعث شکستن یکی از تیغه‌های ملخ پهپاد و نهایتا سقوط MQ-۹ در آب شد.
روز بعد، سرگئی ناریشکین، مدیر سرویس اطلاعات خارجی روسیه، اعلام کرد که مسکو توانایی بازیابی بقایای MQ-۹ را دارد. اما ژنرال مارک میلی، رئیس ستاد مشترک ارتش ایالات متحده، در یک کنفرانس مطبوعاتی در روز چهارشنبه اعلام کرد که روس‌ها علاقه چندانی برای یافتن آن ندارند.
میلی گفت: «ما اقداماتی را انجام داده‌ایم که از دست دادن اطلاعات حساس را به حداقل ممکن می‌رساند، بنابراین کاملاً مطمئن هستیم که هر اطلاعاتی که ممکن بود ارزشمند باشد، دیگر بی‌ارزش شده است.» این می‌تواند به این معنی باشد که ارتش ایالات متحده، توانایی غیرفعال کردن یا از بین بردن برخی از فناوری‌های پهپاد از راه دور را دارد.
یک ریپر MQ-۹ استاندارد، چیزی با نام سیستم هدف‌گیری چندطیفی را حمل می‌کند. این سیستم شامل تعدادی سنسور‌های بصری، خصوصا یک سنسور مادون قرمز (IR) و یک حسگر الکترواپتیکال (EO) است که از یک سنسور رنگی و یک دوربین تلویزیونی تک رنگ در روز روشن تشکیل شده است. فیلم‌های گرفته شده توسط این سه نوع دوربین که روی این دو سنسور قرار دارند را می‌توان به‌عنوان یک جریان ویدیویی تماشا کرد.
همچنین این پهپاد یک رادار کوچک Lynx را حمل می‌کند که برای تشخیص هر حرکت و فعالیتی بر روی زمین است. علاوه بر این، ریپر دارای ساختاری است که قابلیت حمل تجهیزات دیگری به نام دکل را دارد. این پهپادها، بسته به ماموریتی که دارند، می‌توانند از حسگر‌های اضافی یا حتی بمب‌ها و موشک‌ها استفاده کنند.
اما به گفته دیوید دپتولا، ژنرال بازنشسته نیروی هوایی و معاون سابق رئیس ستاد امور اطلاعات، نظارت و شناسایی، «این پهپاد MQ-۹ مسلح نبوده و تنها حامل سنسور‌ها بوده است.»
حتی با اینکه MQ-۹ حامل تسلیحات نبوده، باز هم ممکن است دارای فناوری باشد که ارزش تلاش برای بازیابی توسط روسیه را داشته باشد. دپتولا می‌گوید: «اینکه روسیه چه چیز ارزشمندی را از بازیابی این پهپاد به دست می‌آورد، بستگی به چیزی دارد که در آن وجود داشته است، مثلا نوعی حسگر منحصر به فرد. آنها ممکن است چیزی را بازیابی کنند که قبلاً ندیده‌اند و بتوانند از فناوری آن بهره بگیرند. اما اگر این پهپاد به طور ظاهری، با سنسور بارگذاری استاندارد EO/IR و رادار Lynx پیکربندی و ساخته شده باشد، و روس‌ها آن را بازیابی کنند، چیزی را از دست نخواهند داد.»
این اولین ضرر وزارت دفاع ایالات متحده در فناوری MQ-۹ نیست. در سال۲۰۱۷ یک ریپر دیگر نیز در یمن سرنگون شد. در سال۲۰۱۹ نیز یک MQ-۹، توسط یک موشک در لیبی منفجر شد؛ و نهایتا در سال ۲۰۲۰ نیز یکی دیگر از این پهپادها در سوریه از بین رفت. دپتولا می‌گوید: «قسمت‌هایی از MQ-۹ در سال‌های گذشته و در جا‌های دیگر به اشتراک گذاشته شده است.»
وزارت دفاع ایالات متحده ممکن است همچنان تلاش کند تا پهپادی که این ماه سرنگون شده است را بازیابی کند. بریگ. پت. ریدار، سخنگوی پنتاگون در طی یک نشست خبری در روز پنج‌شنبه گفت: «ما در حال ارزیابی گزینه‌های پیش‌رو هستیم.»
میلی گفت که دولت ایالات متحده دقیقاً می‌داند که MQ-۹ در کجای دریای سیاه فرود آمده است. این ژنرال گفت: «احتمالاً این پهپاد در عمق حدودا ۱۲۰۰ تا ۱۵۰۰ متری در آب قرار دارد»؛ بنابراین هر نوع عملیات بازیابی در چنین عمقی، برای هر کسی بسیار دشوار خواهد بود. سال گذشته، زمانی که ارتش ایالات متحده یک جنگنده اف-۳۵ حمله مشترک را در دریای چین جنوبی از دست داد، پنج هفته طول کشید تا بتواند آن را از عمق ۳۷۸۰ متری بالا بکشد.
گزینه‌های بالقوه برای یافتن و نجات MQ-۹ شامل برنامه‌هایی است که توسط ناظر غواصی و نجات، در مدیریت مهندسی اقیانوس نیروی دریایی، طراحی شده است. این واحد شامل انباری مملو از تجهیزات نجات در اعماق اقیانوس است. تجهیزاتی که شامل مجموعه‌ای از وسایل نقلیه خودران و قابل کنترل از راه دور، و همچنین یک سیستم بالابر قابل حمل هستند. همه این ماشین‌ها با هم کار می‌کنند تا لاشه‌ها را پیدا کرده و آنها را از عمق هزاران متری در آب بالا بکشند.
اما این تجهیزات حجیم هستند و همچنین پیمانکارانی که برای اجرای این ماموریت‌ها از طرف دولت ایالات متحده آموزش دیده‌اند، در لارگو، مریلند، و با فاصله زیاد از بقایای پهپاد سرنگون شده، مستقر هستند. اگر ایالات متحده بخواهد یک ماموریت بازیابی در دریای سیاه را انجام دهد، تنها برای رسیدن به آنجا به زمان زیادی نیاز خواهد داشت.
زیرا ابتدا ارتش باید برای مستقر کردن تجهیزات در دریای سیاه یک کشتی تجاری را بکار گیرد و آن را به طور موقت به عرشه کشتی دیگری جوش داده و متصل کند. پس از آن به زمان بیشتری برای یافتن و حمل لاشه هواپیما نیاز خواهد داشت. به عبارت دیگر، بازیابی این پهپاد برای ایالات متحده نمی‌تواند خیلی سریع اتفاق بیافتد.
اما در مورد قابلیت‌های روسیه برای بازیابی در آب‌های عمیق اطلاعات کمی وجود دارد. هر مأموریتی برای انجام این کار احتمالاً شامل بالا کشیدن هواپیمای ۱۱ متری به وزن تقریبی۲۲۰۰ کیلوگرمی از اعماق آب‌های دریا است؛ و این در صورتی است که این پهپاد هنوز سالم و یکپارچه باشد. اما اگر پهپاد در هنگام برخورد با آب شکسته باشد، برای یافتن آن نیاز است تا چندین کیلومتر مربع از بستر دریا بررسی شود تا بتوان قطعات آن را پیدا کرد؛ و این کار برای هیچ کس آسان نیست.
